یکی از دلایل شایع درد مزمن گردن و ناراحتی در شانه‌ها، بازوها و دست‌ها، فتق دیسک گردن است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که یک دیسک در ناحیه گردن پاره می‌شود و مواد درون آن به سمت بیرون رانده شده و عصب مجاور را تحت فشار قرار می‌دهد. علائم شایع مرتبط با این وضعیت شامل درد شبیه تیر کشیدن، بی‌حسی و ضعف عضلانی در قسمت‌های مختلف بدن هستند.
درمان‌های مختلفی برای فتق دیسک گردن وجود دارد که بسته به شدت علائم و محل فتق، از آنها استفاده می‌شود. درمان‌های اولیه معمولاً شامل استفاده از کمپرس سرد و گرم، مصرف داروهای ضد التهاب یا مسکن، فیزیوتراپی و تغییرات در سبک زندگی مانند بهبود موقعیت بدنی و کاهش وزن می‌شود.
در صورتی که پس از چندین هفته یا ماه، درمان‌های مذکور به تسکین نمی‌انجامند، پزشک ممکن است عمل جراحی را برای شما توصیه کند.
دلایل فتق دیسک گردن
تشخیص علت دقیق فتق دیسک گردن به طور طبیعی آسان نیست. اغلب اوقات این وضعیت به آهستگی و بدون هیچگونه علت مشخصی آغاز می‌شود. اگرچه گاهی اوقات علت مشخصی برای آن وجود ندارد اما ممکن است بتوان دلایل زیر را نیز برای آن بیان کرد:
- سن: با افزایش سن، دیسک‌هایی که فرایند پیری طبیعی را سپری کرده‌اند بیشتر در معرض فتق قرار می‌گیرند. اگر بیمار جوان باشد، دیسک‌های ستون فقرات او پر آب‌تر هستند. با گذشت زمان، مقدار آب موجود در دیسک کاهش پیدا می‌کند و این امر باعث می‌شود دیسک‌های فرسایش یافته انعطاف پذیری بسیار کمتری داشته باشند؛ به این معنا که احتمال آسیب دیدن تصادفی بسیار بیشتر خواهد بود.
- ژنتیک: اغلب در خانواده‌هایی که سابقه فتق دیسک گردن دارند، اختلالات ستون فقرات نیز دیده می‌شود.
- حرکت: در برخی موارد حرکات ناگهانی یا شدید می‌تواند باعث فتق دیسک گردن شود.
- اتفاق آسیب‌زا: در موارد نادر یک اتفاق آسیب‌زا مانند سقوط از ارتفاع یا تصادفات رانندگی می‌تواند منجر به پارگی و نشت دیسک شود.
عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند خطر فتق دیسک گردن را افزایش دهند:
- سبک زندگی نامناسب مانند مصرف تنباکو، ورزش نکردن منظم و تغذیه نامناسب همگی به شکل قابل توجهی سلامت دیسک‌ها را به خطر می‌اندازند.
- با افزایش سن، تغییرات بیوشیمیایی در بدن باعث خشک شدن تدریجی دیسک‌های بین مهره‌ای می‌شود که استحکام و دوام دیسک را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- موقعیت وضعی نامناسب و همچنین قرار دادن مداوم بدن در موقعیت‌ها و مکانیک‌های نادرست می‌تواند باعث وارد شدن فشار مضاعف به ستون فقرات گردن شود.
اگر این عوامل را با تاثیرات ناشی از فرسایش روزانه، آسیب دیدگی، بلندکردن نامناسب اجسام یا چرخش نادرست ترکیب کنید، به راحتی می‌توانید درک کنید که علت به وجود آمدن آسیب دیدگی دیسک چیست. التهاب دیسک می‌تواند به صورت ناگهانی یا به تدریج طی هفته‌ها یا ماه‌ها اتفاق بیفتد.
علائم فتق دیسک در گردن
حتی یک فتق کوچک می‌تواند باعث درد شدید شود؛ زیرا فضای چندانی برای عروق و اعصاب مجاور دیسک وجود ندارد. درد درست زمانی آغاز می‌شود که مواد دیسک به اعصاب گردن فشار وارد می‌کنند و باعث احساس درد در نواحی زیر عصب بازویی می‌شوند. علاوه بر درد دست‌ها، ممکن است لرزش و بی‌حسی نیز در آنها رخ دهد که تا نوک انگشتان گسترش پیدا می‌کند. همچنین ممکن است ضعف عضلانی را نیز احساس کنید.
علائم ممکن است بسته به محل دیسک کمی متفاوت باشند:
درد گردن و شانه
یکی از علائم پارگی دیسک گردن، درد در این ناحیه است. هر بار که به عصب این ناحیه فشار وارد شود، درد شدیدی در اطراف گردن و عضلات شانه ایجاد می‌شود که این درد شدید گاهی تا انتهای دست‌ها احساس می‌شود. حرکت این درد می‌تواند آهسته یا سریع باشد که از آن با عنوان تیر کشیدن نیز یاد می‌شود.
سردرد
برخی از افرادی که دچار پارگی دیسک گردن می‌شوند، سردرد را نیز تجربه می‌کنند. این سردرد به دلیل فشرده شدن و گرفتگی اعصاب گردن در نواحی زیر گردن است که باعث ایجاد فشار در ناحیه پشت سر می‌شود.
بی‌حسی یا گزگز
افرادی که دچار پارگی دیسک می‌شوند، اغلب در گردن، شانه‌ها و بازوها بی‌حسی یا گزگز را تجربه می‌کنند. این علائم بسته به فعالیت‌های فرد مبتلا ظاهر شده و از بین می‌روند. ممکن است حرکت مکرر این وضعیت را تشدید کند و احساس سنگینی و بی‌حسی در بازوها به وجود بیاورد.
احساس سوزش در عضلات
هنگامی که دیسک پاره شده تحت فشار قرار می‌گیرد، ممکن است احساس سوزش در منطقه گردن، شانه‌ها و بازوها ایجاد شود. این امر معمولاً هنگام بلند کردن اجسام سنگین یا در موقعیتی که فشار به عصب‌ها وارد می‌شود، رخ می‌دهد. این احساس سوزش ممکن است در چند دقیقه از بین برود یا ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد.
قرار گرفتن دیسک پاره شده تحت فشار می‌تواند احساس سوزش در منطقه گردن، شانه‌ها و بازوها را افزایش دهد. این احساس سوزش ممکن است هنگام بلند کردن اجسام سنگین یا در موقعیتی که فشار به عصب‌ها وارد می‌شود، شدت بیشتری پیدا کند.
درد مچ دست یا آرنج
طبق سایت spineuniverse.com ممکن است مچ دست در حین حرکت مکرر شروع به درد، سوزش یا گزگز کند که اغلب مشابه علائم سندروم تونل کارپال، مشکلات ماهیچه چرخاننده یا نقرس است. ممکن است این درد از گردن، آرنج یا مچ دست آغاز شود.
اسپاسم عضلانی
هنگامی که عضله تحت فشار قرار می‌گیرد، ممکن است اعصابی که در ناحیه پارگی دیسک قرار دارند باعث انقباض یا اسپاسم این عضلات شوند. این وضعیت گاهی اوقات با درد شدید و تیر کشیدن همراه است.
درمان فتق دیسک گردن
عمدتاً تمام بیماران به عمل جراحی گردن احتیاج ندارند. به طور کلی در طول ۴ تا ۶ هفته اول اکثر بیماران درمان غیر جراحی را به منظور کاهش درد و علائم دریافت می‌کنند. درباره برنامه درمانی خود خوشبین‌تر باشید و به خاطر داشته باشید که کمتر از ۵ درصد مشکلات ستون فقرات به عمل جراحی احتیاج دارند.
یخ درمانی یا گرما درمان
گذاشتن یخ به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه می‌تواند به کاهش تورم و درد در ناحیه آسیب دیده کمک کند. گاهی اوقات ممکن است افراد متوجه شوند که گرم شدن این ناحیه به مدت ۱۵ یا ۲۰ دقیقه نیز می‌تواند تسکین دهنده باشد. تفاوتی ندارد که از یخ یا گرما استفاده کنید، بین هر بار استفاده از آنها ۲ ساعت فاصله بگذارید تا خطر آسیب دیدن پوست را کاهش دهید.
فیزیوتراپی
ممکن است پس از عمل جراحی برای درمان به یک فیزیوتراپیست ارجاع داده شوید. متاسفانه اکثر افراد فقط برای دریافت دستورالعمل‌های درمانی خود اقدام می‌کنند اما از این دستورالعمل‌ها پیروی نمی‌کنند اگر می‌خواهید پس از عمل جراحی خود به سرعت بهبود پیدا کنید، باید روی آن کار کنید و این امر به این معنا است که برای شرکت در برنامه‌ها و جلسات درمانی و همچنین انجام وظایف خود زمان بگذارید. این امر تاثیر عمیقی بر دوره بهبودی شما خواهد داشت.
مصرف دارو
مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند. از آنجا که شدیدترین دردهای ناشی از دیسک فتق گردن به علت التهاب ریشه‌های عصبی و سایر بافت‌ها به وجود می‌آیند، مصرف داروهای NSAID با نسخه پزشک توصیه می‌شود.
هیدراتاسیون و رژیم غذایی
باید اطمینان حاصل کنید که خون شما سرشار از اکسیژن و ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است. این امر به خون شما اجازه می‌دهد تا آزادانه جریان یافته و مواد مغذی ضروری را به محل جراحی برساند و بهبودی شما کمک کند.
از سبزیجات و میوه‌ها تغذیه کنید و همیشه مصرف آب کافی را در نظر داشته باشید. با این کار اطمینان حاصل می‌کنید که بدن شما در طول روز هیدراته باقی می‌ماند، التهاب مبارزه می‌کند و با سرعت بیشتری بهبود پیدا می‌کند.
عمل جراحی
هدف اصلی از عمل جراحی ستون فقرات، برطرف کردن مشکلات مربوط به برآمدگی دیسک است. یکی از روش‌های معمول برای انجام این جراحی، دیسکتومی است که شامل برداشتن جزئی یا کامل دیسک آسیب‌دیده است. این نوع جراحی معمولاً از جلوی گردن انجام می‌شود.
گاهی اوقات، برای دسترسی به دیسک برآمده، لازم است قسمتی از لامینا (یک صفحه کوچک از استخوان که کانال نخاعی را پوشش می‌دهد) از پشت ستون فقرات برداشته شود. این روش جراحی به نام لامینکتومی شناخته می‌شود. در بیشتر موارد، می‌توان هر دو روش جراحی را با حداقل تهاجم و گاهی اوقات حتی به صورت سرپایی در یک مرکز جراحی برای بیماران انجام داد.
